یکی از مایعات حیاتی برای عملکرد صحیح خودرو، روغن جعبه دنده یا همان روغن گیربکس است. شاید برایتان جالب باشد بدانید که این مایع روانکننده با نامهای مختلفی
در بازار شناخته میشود و هر کدام از این نامها ممکن است به نوع خاصی از روغن اشاره داشته باشد. در این مقاله، به بررسی نامهای دیگر روغن جعبه دنده، تفاوت آن با
دیگر روغنهای خودرو، و نقش حیاتی آن در عملکرد سیستم انتقال قدرت خودرو میپردازیم.
نام دیگر روغن جعبه دنده چیست؟
روغن جعبه دنده درادبیات تخصصی خودرو وبازارقطعات یدکی،بانامهای متنوعی شناخته میشود که عبارتانداز:روغن گیربکس(Gearbox Oil)روغن انتقال قدرت (Transmission
Oil یا Transmission Fluid)روغن دنده (Gear Oil)روغن گیربکس دستی یا اتومات (Manual/Automatic Transmission Fluid – MTF/ATF)روغن واسکازین (در اصطلاح عامیانه
در ایران)در واقع، واژهی “روغن جعبه دنده” معادل فارسی Transmission Oil است که در بسیاری از منابع فنی به آن اشاره میشود.
تفاوت بین روغن گیربکس و روغن موتور چیست؟
یکی از اشتباهات رایج در بین مصرفکنندگان، یکسان دانستن روغن موتور و روغن گیربکس است. این دو روغن نهتنها در فرمولاسیون بلکه در کاربرد و عملکرد کاملاً متفاوت هستند.
ویژگی | روغن موتور | روغن گیربکس |
---|---|---|
وظیفه | روانکاری پیشرانه | روانکاری سیستم انتقال قدرت |
دما و فشار کاری | بالا و متغیر | ثابت و یکنواخت |
نوع روغن | ویسکوز با افزودنیهای خاص | ضد فشار با افزودنیهای ضد سایش |
تعویض | هر ۵,۰۰۰ تا ۱۰,۰۰۰ کیلومتر | هر ۴۰,۰۰۰ تا ۸۰,۰۰۰ کیلومتر (بسته به نوع گیربکس) |
انواع روغن جعبه دنده (Transmission Oil)
روغنهای جعبه دنده بسته به نوع گیربکس خودرو، در انواع مختلفی عرضه میشوند:1. روغن گیربکس دستی (Manual Transmission Fluid – MTF)این نوع روغن مخصوص
خودروهایی است که دارای گیربکس دستی هستند. ویسکوزیته بالاتری دارد و بیشتر از نوع GL-4 یا GL-5 میباشد.2. روغن گیربکس اتوماتیک (Automatic Transmission
Fluid – ATF)روغن ATF برای گیربکسهای اتوماتیک استفاده میشود و معمولاً دارای ترکیبات خاص برای انتقال نیرو به صورت هیدرولیکی است. این روغن رنگی قرمز دارد و
در دماهای بالا بسیار مقاوم است.3. روغن گیربکس CVTویژهی گیربکسهای متغیر پیوسته (Continuously Variable Transmission) است. به هیچوجه نباید با روغنهای ATF
یا MTF جایگزین شود.4. روغن گیربکس DCTبرای گیربکسهای دوکلاچه طراحی شده است. بسته به نوع گیربکس، این روغن میتواند پایه معدنی، نیمه سنتتیک یا تمام
سنتتیک باشد.
مشخصاتهای فنی روغن جعبه دنده
برخی از مشخصههای فنی که باید در انتخاب روغن گیربکس به آنها توجه کرد:ویسکوزیته (Viscosity): مطابق با استاندارد SAE، مثلاً 75W-90 یا 80W-90استاندارد
API یا GL:شامل GL-4 و GL-5، نشانگر قدرت تحمل فشار و بار بالاسازگاری با نوع گیربکس: دستی، اتومات، CVT یا DCTمقاومت در برابر اکسید شدن و حرارت بالا
چرا انتخاب روغن مناسب اهمیت دارد؟
استفاده از روغن نامناسب برای جعبه دنده میتواند منجر به سایش بیش از حد چرخدندهها، کاهش روانکاری، ایجاد صدای زوزه، سختی در تعویض دندهها و در نهایت، خرابی
کامل سیستم انتقال قدرت شود. به همین دلیل، همواره توصیه میشود از روغنی استفاده شود که توسط شرکت سازنده خودرو پیشنهاد شده است.
بهترین زمان تعویض روغن جعبه دنده
هر چند کیلومتر یکبار نیاز به تعویض روغن گیربکس دارید؟ پاسخ این سؤال بستگی به نوع گیربکس، نوع روغن و شرایط رانندگی دارد.گیربکس دستی: هر ۵۰,۰۰۰ تا
۷۰,۰۰۰ کیلومترگیربکس اتوماتیک: هر ۴۰,۰۰۰ تا ۶۰,۰۰۰ کیلومترگیربکس CVT یا DCT: هر ۳۰,۰۰۰ تا ۵۰,۰۰۰ کیلومترالبته اگر خودروی شما در شرایط سخت مانند
ترافیک سنگین، دمای بالا یا بارکشی سنگین فعالیت میکند، ممکن است نیاز به تعویض زودتر باشد.
نشانههای نیاز به تعویض روغن جعبه دنده
چنانچه علائم زیر را مشاهده کردید، احتمالاً زمان آن رسیده که روغن گیربکس خود را تعویض کنید:صدای زوزه یا خرخر هنگام حرکت تعویض سخت یا تأخیری دنده
لرزش در هنگام شتاب گرفتن نشت روغن از زیر گیربکس تغییر رنگ یا بوی سوختگی روغن
برندهای معتبر روغن گیربکس
انتخاب برند مناسب میتواند تأثیر چشمگیری در سلامت گیربکس خودرو داشته باشد. برندهای مطرح بازار عبارتاند از:Castrol،Mobil 1،Valvoline،Total،Liqui Moly
ایرانول و بهران (برندهای داخلی با کیفیت قابل قبول)
نتیجهگیری
در پاسخ به این سؤال که “نام دیگر روغن جعبه دنده چیست؟”، باید گفت که این روغن با نامهای مختلفی مانند روغن گیربکس، روغن دنده، روغن انتقال قدرت، روغن
واسکازین و در زبان انگلیسی Transmission Oil یا Gear Oil شناخته میشود. شناخت دقیق این نامها و تفاوت میان انواع روغنهای جعبه دنده برای نگهداری بهینه
خودرو و افزایش عمر سیستم انتقال قدرت بسیار ضروری است. با انتخاب روغن مناسب و رعایت زمان تعویض، میتوانید از عملکرد روان و بینقص خودرو لذت ببرید.
برای اطلاعات بیشتر و مشاوره خرید با ما در تماس باشید.