روغن واسکازین
روغن واسکازین یا روغن دنده، یکی از مهم‌ترین روانکارهایی است که در سیستم‌های انتقال قدرت از جمله جعبه‌دنده (گیربکس)، دیفرانسیل، و برخی از
سیستم‌های هیدرولیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. وظیفه اصلی این روغن، کاهش اصطکاک، جلوگیری از سایش و انتقال بهتر نیرو در اجزای متحرک
سیستم‌های دنده‌ای است. انتخاب درست و نگهداری صحیح از واسکازین، نقش کلیدی در افزایش طول عمر تجهیزات و بهبود عملکرد فنی خودروها و
ماشین‌آلات صنعتی دارد.
ویژگی‌های فنی روغن واسکازین
روغن واسکازین معمولاً دارای ویسکوزیته بالا و افزودنی‌های مخصوص برای مقاومت در برابر فشار و دمای زیاد است. این روغن باید بتواند در شرایط سخت
مثل دمای بالا، فشار زیاد بین دنده‌ها و آلودگی محیطی همچنان عملکرد مناسبی داشته باشد. از مهم‌ترین مشخصه‌های فنی واسکازین می‌توان به موارد
زیر اشاره کرد:
ویسکوزیته مناسب: ویسکوزیته یا گران‌روی روغن دنده باید به‌گونه‌ای باشد که فیلم روغن بین دنده‌ها حفظ شود و از تماس مستقیم فلز با فلز جلوگیری کند.
مقاومت در برابر اکسیداسیون: در شرایط دمای بالا، روغن نباید تجزیه شود یا خاصیت روانکاری خود را از دست بدهد.
پایداری حرارتی و شیمیایی: واسکازین باید در برابر ترکیبات شیمیایی مانند رطوبت یا فلزات خورنده مقاوم باشد.
داشتن افزودنی‌های EP (Extreme Pressure): این افزودنی‌ها به روغن اجازه می‌دهند که در فشارهای بسیار بالا نیز خاصیت روانکاری خود را حفظ کند.
انواع روغن واسکازین
روغن‌های دنده در استانداردهای مختلفی مانند SAE و API طبقه‌بندی می‌شوند. طبقه‌بندی SAE بر اساس ویسکوزیته و طبقه‌بندی API بر اساس سطح
عملکرد و نوع کاربری است. برای مثال:
SAE 75W-90: یک نوع روغن دنده با ویسکوزیته مناسب برای آب‌وهوای سرد و گرم است.
API GL-4 و GL-5: نشان‌دهنده سطح محافظت روغن از چرخ‌دنده‌ها در برابر فشار و سایش است. GL-5 معمولاً برای سیستم‌هایی با بار بالا مثل دیفرانسیل‌ها
استفاده می‌شود.
کاربردهای روغن واسکازین
اصلی‌ترین کاربرد روغن واسکازین در جعبه‌دنده خودرو، دیفرانسیل، و برخی از سیستم‌های انتقال قدرت در ماشین‌آلات صنعتی و کشاورزی است. در برخی از
خودروهای مدرن، روغن گیربکس‌های اتوماتیک ممکن است ترکیبات متفاوتی داشته باشد و نباید با واسکازین‌های معمولی جایگزین شود.
زمان تعویض روغن واسکازین
یکی از سوالات رایج این است که روغن دنده هر چند وقت یک‌بار باید تعویض شود. پاسخ دقیق به این سؤال بستگی به نوع خودرو، شرایط رانندگی، و نوع روغن
مصرفی دارد. اما به‌طور کلی توصیه می‌شود که هر ۴۰٬۰۰۰ تا ۶۰٬۰۰۰ کیلومتر (یا هر ۲ تا ۳ سال یک بار) روغن دنده تعویض شود. در خودروهایی که بیشتر
در ترافیک سنگین یا در شرایط سخت آب‌وهوایی کار می‌کنند، این بازه ممکن است کوتاه‌تر باشد.
نتیجه‌گیری
روغن واسکازین یکی از عناصر کلیدی در حفظ سلامت سیستم‌های انتقال قدرت است. انتخاب درست نوع روغن بر اساس مشخصات فنی، تعویض به موقع، و
بررسی دوره‌ای سطح و کیفیت روغن می‌تواند از خرابی‌های پرهزینه جلوگیری کند و عملکرد خودرو یا ماشین‌آلات را در سطح بهینه نگه دارد. در نهایت، مشورت
با دفترچه راهنمای خودرو و متخصصین فنی برای انتخاب صحیح روغن، بهترین راه برای اطمینان از کارایی و دوام تجهیزات است.
