در سیستم‌های مکانیکی خودرو، روغن دنده (Gear Oil) نقشی کلیدی در روانکاری، خنک‌سازی و کاهش سایش قطعات گیربکس ایفا می‌کند. بدون وجود این
روغن حیاتی، حرکت چرخ‌دنده‌ها با اصطکاک زیاد، سایش، تولید حرارت و کاهش عمر مفید قطعات همراه خواهدبود.با شناخت صحیح از نوع،وظایف،زمان تعویض
و انتخاب برند مناسب روغن دنده، می‌توان از عملکرد روان و طول عمر گیربکس اطمینان حاصل کرد.
روغن دنده ماشین چیست؟
روغن دنده، نوعی روانکار تخصصی برای جعبه دنده (گیربکس) خودرو است که بین چرخ‌دنده‌ها جریان پیدا کرده و از تماس مستقیم فلز با فلز جلوگیری می‌کند.
این روغن دارای ویژگی‌های خاصی مانند گرانروی بالا، پایداری حرارتی و مقاومت در برابر فشارهای سنگین است.
وظایف اصلی روغن دنده
روانکاری قطعات متحرک گیربکس کاهش اصطکاک وسایش چرخ‌دنده‌هاکاهش حرارت تولیدشده درحین کارکردجلوگیری اززنگزدگی وخوردگی قطعات فلزی انتقال
قدرت بدون لرزش و صداروغن دنده با ایجاد یک لایه محافظ، از تماس مستقیم دندانه‌ها جلوگیری کرده و مانع آسیب‌دیدگی آن‌ها میشود.
انواع روغن دنده
روغن دنده‌ها براساس نوع پایه و فرمولاسیون به چند دسته تقسیم می‌شوند:1. روغن دنده معدنی (Mineral Gear Oil)این نوع از نفت خام پالایش شده تولید
شده و بیشتر در خودروهای قدیمی استفاده میشود. قیمت مناسبی دارد اما دوام و کارایی آن در شرایط سخت پایین است.2. روغن دنده نیمه سنتتیک (Semi-
Synthetic)ترکیبی از روغن معدنی و ترکیبات سنتتیک است که نسبت به نوع معدنی عملکرد بهتری داشته و برای خودروهای میان‌رده توصیه میشود.3روغن دنده
تمام سنتتیک (Fully Synthetic)پیشرفته‌ترین نوع روغن دنده است که از ترکیبات شیمیایی مهندسی‌شده ساخته شده و در برابر حرارت،فشار واکسیداسیون مقاوم
است. این نوع روغن برای خودروهای مدرن، گیربکس‌های اتوماتیک و شرایط رانندگی سخت مناسب است.
تفاوت بین روغن دنده دستی و اتوماتیک
روغن گیربکس دستی (Manual Transmission Oil): دارای ویسکوزیته بالا، مناسب برای شرایط سخت کاری و طراحی‌شده برای گیربکس‌های دنده‌ای روغن گیربکس
اتوماتیک (ATF): با فرمولاسیون خاص جهت انتقال قدرت هیدرولیکی، روانکاری و تمیزکاری داخل گیربکس‌های اتوماتیک استفاده از نوع صحیح روغن برای نوع گیربکس
خودرو اهمیت حیاتی دارد.
مشخصات مهم در انتخاب روغن دنده
1. گرانروی (Viscosity):عددهایی مانند 75W-90 یا 80W-90 نشان‌دهنده درجه گرانروی روغن هستند. انتخاب گرانروی مناسب به شرایط آب‌وهوایی و مشخصات گیربکس
بستگی دارد.2. استاندارد API:شاخصی که مقاومت روغن را در برابر فشار نشان می‌دهد. مهم‌ترین آن‌ها:API GL-4: مناسب برای خودروهای سبک و گیربکس‌های معمولی
API GL-5: برای گیربکس‌هایی که تحت فشار و بار زیاد کار می‌کنند، مانند خودروهای آفرود و باری
زمان تعویض روغن دنده ماشین
زمان دقیق تعویض روغن دنده به نوع خودرو، نوع گیربکس و شرایط رانندگی بستگی دارد. اما به طور عمومی:برای روغن‌های معدنی: هر 30,000 تا 50,000 کیلومتربرای
روغن‌های سنتتیک: هر 60,000 تا 100,000 کیلومترعلائم نیاز به تعویض روغن دنده عبارتند از:سخت جا رفتن دنده‌هاصدای غیرعادی از گیربکس افت شتاب خودرولرزش
یا گیر کردن حین تعویض دنده
چگونه روغن دنده مناسب را انتخاب کنیم؟بررسی دفترچه راهنمای خودرومشورت با مکانیک متخصص در نظر گرفتن شرایط آب‌وهوایی منطقه استفاده از برندهای معتبر
و اصل مقایسه استانداردها و گرانروی مناسب گیربکس
برندهای معتبر روغن دنده در بازار
در بازار ایران و جهان برندهای معتبری برای روغن دنده ماشین وجود دارند که کیفیت، دوام و بازدهی بالایی دارند. برخی از برندهای پیشنهادی:لیکومولی (Liqui Moly)
کاسترول (Castrol)موبیل (Mobil 1)توتال (Total)پتروناس (Petronas)ایرانول، بهران، نفت سپاهان (در مدل‌های با استاندارد GL-4 و GL-5)
نکات مهم در نگهداری و استفاده از روغن دنده
از ترکیب روغن دنده‌های متفاوت خودداری کنیدسطح روغن را به صورت دوره‌ای بررسی کنیددر زمان تعویض، حتما از روغن تمیز و فیلتر مناسب استفاده شوددر صورت
نشت روغن، به سرعت مشکل را برطرف کنیداز استفاده از روغن بی‌کیفیت یا تقلبی اجتناب کنید
نتیجه‌گیری
روغن دنده ماشین یکی از ارکان حیاتی در حفظ سلامت گیربکس و عملکرد بهینه خودرو است. انتخاب نوع مناسب روغن، توجه به گرانروی، استانداردها، برند و زمان
تعویض می‌تواند از بروز آسیب‌های پرهزینه جلوگیری کرده و عمر مفید قطعات را افزایش دهد. توصیه میشود همیشه از محصولات معتبر و مطابق با مشخصات
خودروی خود استفاده نمایید.
برای اطلاعات بیشتر و مشاوره با ما در تماس باشید.
