روغن جعبه دنده
یکی از مهمترین اجزای سیستم انتقال قدرت در خودروها، جعبه دنده یا گیربکس است. برای عملکرد صحیح این سیستم، نیاز به روغن جعبهدنده وجود دارد؛
روانکاری که وظایف مهمی همچون کاهش اصطکاک، خنکسازی، انتقال نرم نیرو و محافظت از چرخدندهها را بر عهده دارد. انتخاب صحیح روغن جعبهدنده و
زمانبندی مناسب تعویض آن، نقش مهمی در طول عمر و عملکرد بهینه خودرو دارد.
روغن جعبه دنده چیست؟
روغن جعبه دنده (Gearbox Oil) نوعی روانکار تخصصی است که برای روانکاری قطعات متحرک داخل گیربکس خودرو طراحی شده است. این روغن معمولاً
دارای گرانروی بالا و مواد افزودنی خاصی مانند ضد سایش، ضد خوردگی و ضد کف میباشد. در حالیکه روغن موتور وظیفه حفاظت از قطعات داخل پیشرانه
را بر عهده دارد، روغن گیربکس به صورت ویژه برای محیط پرفشار و پر اصطکاک چرخدندهها و یاتاقانهای جعبه دنده طراحی شده است.
وظایف روغن جعبه دنده
روانکاری دندهها و یاتاقانهاکاهش اصطکاک بین قطعات فلزی کاهش حرارت ایجاد شده در اثر حرکت مکانیکیمحافظت در برابر سایش، زنگزدگی و خوردگی
جلوگیری از تجمع آلودگیها و ذرات فلزی انتقال نرم و دقیق نیرو بین دندهها روغن جعبه دنده با ایجاد یک لایه روان بین قطعات، از تماس مستقیم فلز با فلز
جلوگیری میکند.
انواع روغن جعبه دنده
روغنهای جعبهدنده به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:
روغن جعبهدنده دستی (Manual Gearbox Oil)
ویژگیها:
گرانروی بالا
تحمل فشار زیاد
مناسب برای دندههای مکانیکی
این نوع روغنها معمولاً با استاندارد API GL-4 یا GL-5 عرضه میشوند.
روغن جعبهدنده اتوماتیک (ATF – Automatic Transmission Fluid)
ویژگیها:
ویسکوزیته پایینتر برای حرکت سریعتر
قابلیت انتقال قدرت هیدرولیکی
خنکسازی سریع و عملکرد دقیق در دماهای بالا
تفاوت GL-4 و GL-5 در روغن جعبهدنده
GL-4: مناسب برای خودروهای معمولی با فشار متوسط در گیربکس و بسیاری از خودروهای شهری
GL-5: مناسب برای فشار بالا و بار زیاد، ایدهآل برای خودروهای شاسیبلند، وانت و خودروهای چهارچرخ متحرک
انتخاب اشتباه بین این دو نوع میتواند به آسیبهای جدی در گیربکس منجر شود.
زمان مناسب برای تعویض روغن جعبه دنده
تعویض بهموقع روغن جعبه دنده، از اصلیترین نکات نگهداری خودرو است.به طور میانگین:برای روغنهای معدنی:هر۳۰تا۵۰ هزارکیلومتربرای روغنهای سنتتیک:
هر ۶۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتردر شرایط سخت رانندگی (مانند ترافیک سنگین یا یدککشی)، این زمان ممکن است کوتاهتر شود.علائم نیاز به تعویض روغن گیربکس:
سخت جا رفتن دندههاصدای زوزه یا تقتق هنگام تعویض دنده نشتی روغن از زیر گیربکس احساس لغزش یا ضربه در هنگام رانندگی
مشخصات مهم هنگام خرید روغن جعبه دنده
برای انتخاب بهترین روغن جعبه دندههای، به نکات زیر توجه کنید:نوع گیربکس خودرو (دستی یا اتوماتیک)استاندارد API مناسب (GL-4 یا GL-5)درجه گرانروی مناسب
(مثلاً 75W-90 یا 80W-90)میزان تحمل حرارتی و فشاری روغن سازگاری با شرایط آبوهوایی منطقه شما
بهترین برندهای روغن جعبه دنده های در بازار ایران و جهان
در بازار ایران، بیدومکس (Beedomax) یکی از برندهای معتبر و قابلاعتماد در زمینه تولید روغن جعبهدنده است. این برند با بهرهگیری
از افزودنیهای باکیفیت و فرمولاسیون پیشرفته، محصولاتی مطابق با استانداردهای جهانی ارائه میدهد که برای انواع گیربکسهای دستی
و دیفرانسیلها مناسب هستند.
روغن جعبهدنده بیدومکس عملکردی پایدار در دماهای بالا و فشارهای سنگین دارد و از سایش، خوردگی و ایجاد صدا در دندهها جلوگیری میکند.
نکات مهم در استفاده از روغن جعبهدنده:
از ترکیب دو روغن با ویسکوزیته متفاوت خودداری کنید.
پیش از تعویض، روغن کهنه را کاملاً تخلیه کرده و گیربکس را تمیز کنید.
مقدار روغن را دقیقاً طبق میزان توصیهشده پر کنید.
از محصولات تقلبی یا فاقد استاندارد استفاده نکنید.
در صورت مشاهده نشتی، بلافاصله اقدام به بررسی و رفع آن نمایید.
استفاده از روغن جعبهدنده بیدومکس بهصورت منظم، باعث افزایش طول عمر گیربکس و بهبود نرمی تعویض دندهها میشود.
نتیجهگیری
روغن جعبه دنده های یکی از حیاتیترین روانکارهای خودرو محسوب میشود. عملکرد صحیح گیربکس، کاهش صدای دنده، مصرف سوخت بهینه و کاهش هزینههای
نگهداری، همگی به انتخاب و استفاده صحیح از این روغن وابستهاند. با رعایت زمانبندی تعویض، توجه به نوع گیربکس و استفاده از برندهای استاندارد، میتوانید
عمر مفید گیربکس خودروی خود را به طرز چشمگیری افزایش دهید.
