انواع روغن دنده خودرو
روغن دنده یکی از مهمترین روانکارهای مورد استفاده در سیستم گیربکس خودرو است که وظیفه کاهش اصطکاک، خنککاری، جلوگیری از سایش قطعات فلزی و افزایش طول عمر گیربکس
را برعهده دارد. انتخاب نوع مناسب روغن دنده متناسب با نوع خودرو، گیربکس (دستی یا اتوماتیک) و شرایط رانندگی اهمیت زیادی دارد. در این مقاله به بررسی جامع انواع روغن دنده خودرو،
ویژگیها، تفاوتها، کاربردها و نکات مهم در انتخاب و تعویض آن خواهیم پرداخت.
روغن دنده چیست و چرا اهمیت دارد؟
روغن دنده (Gear Oil) یک روانکننده تخصصی است که در جعبهدنده خودرو استفاده میشود. این روغن معمولاً گرانروی بالاتری نسبت به روغن موتور دارد و دارای افزودنیهای مخصوصی برای
مقاومت در برابر فشار بالا و جلوگیری از خوردگی دندهها است.
مزایای استفاده از روغن دنده مناسب عبارتند از:کاهش اصطکاک بین چرخدندههامحافظت از دندهها در برابر خوردگی و زنگزدگی انتقال نرم و دقیق قدرت جلوگیری از تولید حرارت زیادافزایش عمر
مفید سیستم گیربکس
انواع روغن دنده خودرو

روغن دندهها بر اساس ترکیب شیمیایی، نوع گیربکس و استانداردهای فنی در دستهبندیهای مختلف قرار میگیرند. در ادامه مهمترین انواع آن را بررسی میکنیم:
انواع روغن دنده خودرو _ روغن دنده گیربکس دستی (Manual Transmission Oil)
این نوع روغن مخصوص خودروهایی با گیربکس دستی است و معمولاً دارای ویسکوزیته بالا بوده و به دلیل تماس مستقیم دندهها، نیاز به افزودنیهای فشار بالا (EP) دارد
ویژگیها:
گرانروی بالا
مقاومت در برابر فشار
استفاده از افزودنیهای گوگرد-فسفر
قابل استفاده در خودروهای سنگین و سواری
استانداردهای رایج: GL-4، GL-5
انواع روغن دنده خودرو _ روغن دنده گیربکس اتوماتیک (Automatic Transmission Fluid – ATF)
روغن ATF مخصوص خودروهای دارای گیربکس اتوماتیک طراحی شده است و علاوه بر روانکاری، وظیفه انتقال نیرو، خنککاری و تمیز نگه داشتن سیستم را نیز بر عهده دارد
ویژگیها:
ویسکوزیته پایینتر
حاوی مواد ضدکف و تمیزکننده
عملکرد ترکیبی روانکاری و انتقال قدرت
رنگ قرمز یا صورتی برای شناسایی بهتر
انواع معروف ATF:
Dexron (II، III، VI)
Mercon (V، LV)
ATF+4 مخصوص کرایسلر
SP-III
CV Fluid، DCTF
انواع روغن دنده خودرو _ روغن دنده سنتتیک (Synthetic Gear Oil)
این روغن با استفاده از پایههای مصنوعی تولید میشود و عملکرد بسیار بهتری در دماهای بالا و پایین دارد. روغن دنده سنتتیک دوام بیشتری داشته و در خودروهای مدرن،
مسابقهای یا شرایط سخت توصیه میشود
مزایا:
پایداری حرارتی بالا
عملکرد بهتر در دمای پایین
کاهش مصرف سوخت
طول عمر بیشتر و کاهش نیاز به تعویض زودهنگام
نمونه رایج: روغن GL-5 با پایه سنتتیک 75W-90
انواع روغن دنده خودرو _ روغن دنده معدنی (Mineral Gear Oil)
این نوع روغن بر پایه نفت خام پالایششده تولید میشود و قیمت پایینتر و کارایی مناسب در شرایط عادی از ویژگیهای آن است، اما در دماهای بالا یا فشار شدید عملکرد
کمتری نسبت به روغن سنتتیک دارد
مناسب برای:
خودروهای قدیمی
شرایط سبک و عادی
استانداردهای انواع روغن دنده خودرو
API (GL)
GL-1 تا GL-6: نشاندهنده سطح مقاومت در برابر فشار و کاربردهای مختلف است.
GL-4: مناسب برای دندههای مارپیچی و مخروطی در خودروهای سبک.
GL-5: مناسب برای گیربکسهای تحت فشار بالا، مانند دیفرانسیل خودروهای آفرود یا سنگین.
SAE (ویسکوزیته)
اعداد مانند 75W-90 یا 80W-90 نشاندهنده ویسکوزیته روغن در دماهای سرد و گرم هستند.
حرف W مخفف Winter (زمستان) است.
هرچه عدد قبل از W کمتر باشد، روغن روانتر است و عملکرد بهتری در دماهای پایین دارد.
زمان تعویض روغن دنده خودرو
زمان تعویض به نوع خودرو، نوع روغن، نوع گیربکس و شرایط رانندگی بستگی دارد. بهطور معمول:گیربکس دستی: هر ۵۰٬۰۰۰ تا ۷۰٬۰۰۰ کیلومترگیربکس اتوماتیک: بین ۶۰٬۰۰۰ تا ۱۰۰٬۰۰۰
کیلومتر (یا طبق دفترچه خودرو)در خودروهای آفرود یا استفاده سنگین، زودتر باید تعویض شود.همچنین بررسی سطح و رنگ روغن در سرویسهای دورهای الزامی است.
نکات مهم در انتخاب انواع روغن دنده خودرو مناسب

مطابقت با دفترچه راهنمای خودرو
همیشه به نوع و گرید توصیهشده توسط سازنده توجه کنید.
انتخاب برند معتبر
برندهایی مانند بیدومکس دارای محصولات استاندارد و باکیفیت هستند.
شرایط اقلیمی و رانندگی
در مناطق سردسیر یا برای رانندگیهای سنگین، استفاده از روغن سنتتیک با ویسکوزیته مناسب بهتر است.
اصالت محصول
از فروشگاههای معتبر و با ضمانت اصالت کالا خرید کنید. روغن تقلبی میتواند به گیربکس آسیب جدی وارد کند.
نتیجهگیری
انتخاب روغن دنده مناسب یکی از عوامل مهم در عملکرد صحیح و طول عمر گیربکس خودرو است. شناخت انواع روغن دنده، استانداردها و تفاوتها میان گیربکس دستی و اتوماتیک به شما
کمک میکند تصمیم درستی برای خودرو خود بگیرید. استفاده از روغنهای استاندارد، برندهای معتبر و رعایت زمانبندی تعویض، سرمایهگذاری هوشمندانهای برای جلوگیری از هزینههای تعمیرات
سنگین خواهد بود.